آشنایی با مرغ عشق

مرغ عشق، پرنده‌ای کوچک جثه و از خانواده‌ی طوطی‌ها می‌باشد. خاستگاه این پرنده استرالیا بوده و یکی از پرطرفدارترین حیوانات خانگی به شمار می‌آید. به طور کلی، مرغ عشق‌های اهلی جثه‌ای بزرگتر از نوع وحشی خود دارند. این طوطی سان زیبا عادات رفتاری و رژیم غذای مخصوصی دارد، که پیش از اقدام به خرید باید در رابطه با آن‌ها آگاهی کسب نمایید.

مرغ عشق Budgerigar

پت شاپ آتاپت: پرنده مرغ عشق، با نام علمی Melopsittacus undulatus یک پرنده‌ی کوچک جثه می‌باشد، که بعد از سگ و گربه می‌توان آن را به عنوان پرطرفدارترین حیوان خانگی دانست. خاستگاه این پرنده استرالیا است و گونه‌ای طوطی به شمار می‌آید.

مرغ عشق، کم کم از استرالیا به اروپا راه یافته و از آنجا نیز به کل دنیا صادر شده است. کم کم علاقمندان اقدام به تکثیر این پرنده نمودند و در مدت زمان اندکی آن را اهلی کردند. از زمانی که این پرنده‌ی کوچک و دوست داشتنی به ایران راه یافت، مورد استقبال بسیار از افراد قرار گرفت و محبوبیت او افزایش یافت.

این طوطی زیبا، ویژگی‌های رفتاری منحصر به فردی دارد. اما، به طور کلی، پرنده‌ای با ذکاوت و بازیگوش می‌باشد. اگر دقایقی را به تماشای او بنشینید، رفتارهای عجیب و بامزه‌ای از او خواهید دید. مرغ عشق، به طور عمومی پرنده‌ی پرخاشگری نمی‌باشد؛ اما، گاهی دعوای شدیدی با جفت خود می‌کند، که آن هم دلیل‌های خاصی دارد و در ادامه به تحلیل رفتارهای‌ای پرندگان می‌پردازیم.

مشخصات ظاهری مرغ عشق

به طور معمول، مرغ عشق وحشی اندکی کوچک جثه‌تر از نوع اهلی خود می‌باشد. این پرنده در حدود ۳۰ الی ۴۰ گرم وزن دارد و طول بدن آن به طور متوسط ۱۸ سانتی متر است.

رنگ بدن این پرنده، به صورت ذاتی سبز چمنی بوده و بال‌هایی به رنگ زرد دارد، که در لا به لای آن‌ها خطوطی مشکی رنگ خودنمایی می‌کنند.

همچنین، قسمت پشت سر این طوطی زیبا به رنگ آبی است. اگر اندکی دقیق تر، رنگبندی مرغ عشق را بررسی کنیم، خواهیم دید دو پر آبی رنگ در میان پرهای دم او وجود دارد، که زیبایی منحصر به فردی به این پرنده بخشیده است.

آناتومی منقار این پرنده نیز، همچون دیگر طوطی‌ها به شکل منحنی بوده و اندکی به سمت پایین خم شده است، و نیمه‌ی منقار پایینی نسبت به بالایی کوچکتر است.

تشخیص جنسیت مرغ عشق

برای نگهداری از مرغ عشق، توصیه می‌شود ابتدا اطلاعاتی در رابطه با نحوه‌ی تعیین جنسیت این پرنده کسب نمایید. از این رو، اگر هدف شما جوجه کشی باشد، می‌توانید یک نر و یک ماده خریداری نمایید. و یا اگر قصد آموزش به این حیوان را دارید، باید بدانید طوطیِ نر نسبت به ماده از هوش بالاتری برخوردار است. در ادامه، به بیان برخی از راه‌های تشخیص جنسیت مرغ‌های عشق می‌پردازیم. اما، پیش از آن، در نظر داشته باشید نر و ماده بودن این پرندگان بعد از سنین ۴ الی ۶ ماهگی قابل تشخیص است.

اولین و آسان‌ترین راه تشخیص جنسیت مرغ عشق، مشخصات ظاهری منقار او می‌باشد. رنگ منقار پرنده‌ی نر به طور عمده به رنگ ارغوانی روشن متمایل است. اما، طوطیِ ماده، منقاری به رنگ قهوه‌ای دارد که در فصول جفت گیری کمی تیره‌تر می‌شود.

راه دوم تشخیص نر و ماده بودن مرغ عشق ها، تست آناتومی لگن آن‌ها است. برای انجام این تست، می‌توانید به آرامی پرنده را به پشت، در کف دست خود قرار دهید و طوری که پرنده دچار ترس نشود، مخرج او را لمس کنید. استخوان‌های لگن پرنده‌ی ماده، فاصله‌ی زیادی از یکدیگر دارند. چرا که، بدین وسیله در آینده می‌توانند به راحتی تخم بگذارند. اما در صورتی که پرنده نر باشد، چنین فاصله‌ای را در لگن او نخواهید دید. این تست در سنین ۲ ماهگی هم قابل انجام می‌باشد.

سومین راه برای شناخت جنسیت این طوطی‌های دوست داشتنی، تحلیل رفتار آن‌ها می‌باشد. به طور ذاتی، پرنده‌ی ماده سر و صدای زیادی ندارد و ترجیح می‌دهد با آرامش بنشیند و به استراحت بپردازد. اما، مرغ عشق نر اینگونه نیست. این پرنده بسیار بازیگوش و کنجکاو است و اکثر اوقات او را در حال جا به جایی در قفس می‌بینید.

چهارمین و آخرین راه تشخیص جنسیت این پرندگان، جثه و طریقه‌ی نشستن آن‌ها می‌باشد. قد طوطی ماده کوتاه بوده و کمی تپل است. علاوه بر آن، پاهای این پرنده به هنگام نشستن روی نشیمنگاهِ قفس کمی از هم فاصله دارند. از طرف دیگر، طوطی نر، قدی بلندتر داشته و جثه‌ی او کشیده‌تر است. این پرنده با حالتی صاف در جایگاه خود می‌نشیند.

تشخیص سن مرغ عشق

اگر مایل به تربیت مرغ عشق هستید، باید بدانید که به طور کلی، پرندگان در سنین پایین پتانسیل آموزش‌پذیری بیشتری دارند. و همچنین، اگر قصد جوجه کشی از مرغ عشق را دارید، بسیار حائز اهمیت است که سن او را هنگام خرید بدانید. زیرا، این پرنده تنها تا سن ۴ سالگی قادر به تولید مثل می‌باشد. همچون تشخیص جنسیت، برای تشخیص سن این پرنده نیز راه‌های کارآمدی وجود دارد.

در ابتدا، تلاش کنید تا این پرنده را از اشخاصی خریداری نمایید که خود، پرورش دهنده‌ی این حیوانات هستند. زیرا، روال کاری آن‌ها به این صورت است که در زمان تولد جوجه، حلقه‌ای در پای او انداخته و تاریخ تولد پرنده را روی آن درج می‌کنند.

برای شناخت سن مرغ عشق، می‌توانید پاهای او را نیز مورد بررسی قرار دهید. پرنده‌های مسن معمولا، پاهایی کدر و با ظاهری پوسته پوسته دارند. اما، پاهای پرندگان جوان صاف و ظریف می‌باشد.

از سویی دیگر، هر چه پرنده کم سن و سال‌تر باشد، روی سر او خطوط بیشتری قابل مشاهده است؛ و این موضوع برای مرغ عشق‌های مسن برعکس می‌باشد. مرغ عشق‌های هلندی نیز، از این قاعده مستثنی می‌باشند.

چهارمین راه تشخیص سن این حیوان، مشخصات ظاهری جثه و چشم آن می‌باشد. مرغ عشق‌های جوان، کوچک جثه هستند و چشمان آن‌ها نسبت به سرشان درشت‌تر به نظر می‌آید.

منقار این مرغ نیز، می‌تواند نشانه‌هایی برای تشخیص سن او را در اختیار شما قرار دهد. وجود رنگ‌های قهوه‌ای در منقار آن‌ها حاکی از جوان بودن پرنده می‌باشد.

و در نهایت، با بررسی حلقه‌ی دور چشم این پرنده‌ی زیبا، می‌توان تا حدودی به سن او دست یافت. مرغ عشق نابالغ، چشمانی به رنگ سیاه و یکدست دارد. اما، حلقه‌ی سفیدی دور چشم‌های پرنده‌ی مسن را پوشانده است.

موارد مذکور، بر اساس سال‌ها تجربه جمع آوری شده‌اند و در نهایت با انجام تست‌های مخصوص می‌توانید به طور قطع سن و جنسیت این پرندگان را تشخیص دهید.

عادات مرغ عشق

مرغ‌های عشق، در سبک زندگی خود عادات خاصی دارند، که اگر قصد نگهداری از این پرندگان را دارید، آشنایی با روتین‌های زندگی آن‌ها خالی از لطف نیست. می‌توان گفت، آشنایی با این رفتارها موجب ایجاد رابطه‌ای بهتر و عمیق‌تر بین شما و پرنده می‌گردد.

کشیدن پاها

اگر زمانی را به تماشای مرغ عشق اختصاص دهید. قطعا خواهید دید، که این پرنده گاهی یکی از پاهای خود را همراه با یک بال خود به سوی عقب سوق می‌دهد و می‌کشد. این کار، را به نوبت برای هر پا و به منظور برطرف‌سازی خستگی در طول روز انجام می‌دهد. این اتفاق، حرکتی بسیار طبیعی و نرمال می‌باشد. در نتیجه، اگر پرنده مدتی این کار را انجام نداد، احتمال دارد بیمار شده باشد.

استراحت روی یک پا

جالب است بدانید، این طوطیِ کوچک و بانمک، گاهی بعد از کشیدن پای خود، آن را به سمت بالا می‌آورد و تنها روی یک پا تعادل خود را حفظ می‌کند. این رفتار نیز، اتفاقی طبیعی می‌باشد. اما، لزوما همه مرغ‌های عشق آن را انجام نمی‌دهند.

بالا آوردن بال ها

از دیگر کارهایی که مرغ عشق برای استراحت و رفع خستگی انجام می‌دهید، باز کردن و بالا آوردن بال‌هایش می‌باشد. اما، در صورتی که پرنده بال‌های خود را به سمت بالا کشیده و نگه دارد و همزمان نفس نفس بزند، این بدان معناست که دمای هوا برای این پرنده بالاتر از حد مجاز بوده و دچار احساس گرما شده است. به طور معمول، مرغ‌های عشق نیز همچون انسان‌ها در دمای ۲۵ درجه احساس بهتری دارند.

اگر پرنده، بال‌های خود را باز کرده و به سمت پایین نگه دارد، معنی متفاوت‌تری نسبت به موارد قبل دارد. مرغ عشق، این کار را به صورت ذاتی برای بزرگنمایی کردن خود و جلب توجه ماده انجام میدهد.

بال زدن درجا

مرغ عشق، بسیار به پرواز و کشف مکان‌های جدید علاقمند است. به همین خاطر، توصیه می‌شود ساعاتی از روز به او اجازه دهید تا در فضای منزل آزادانه و بیرون از قفس پرواز کند. در غیر این صورت، در قفس به صورت درجا بال خواهد زد تا بلکه با این کار کمی از احساس نیاز به پروازِ خود را تامین کند.

پنهان کردن منقار در پرهای پشت

مرغ عشق ها، عادت دارند تا در هنگام خواب سر خود را به عقب برگردانده و گویی سر را در میان پرهای خود پنهان می‌کنند. امکان دارد این اتفاق در زمان بیماری پرنده نیز رخ بدهد. اما، تفاوتش این است که، اگر پرنده بیمار باشد و سر خود را در میان پرهای پشت سرش فرو ببرد، در عین حال پرهایش را پف می‌کند؛ که این حرکت میتواند، امری غیر عادی به شمار آید.

نظافت پرها

پرنده‌ها معمولا عادت دارند تا در طول روز، به نظافت و آراستن پرهای خود بپردازند. مرغ‌های عشق نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با منقار خود این کار را انجام می‌دهند. اما، دقت کنید، اگر پرنده منقار خود را به درون پرهایش بُرد و آن‌ها را از جای کند؛ این یک زنگ خطر جدی به شمار می‌آید. باید فورا این کار را ریشه‌یابی کرده و قبل از اینکه تبدیل به یک عادت شود، مشکل حیوان را برطرف نمایید. انگل، شپش و یا برخی از بیماری‌ها موجب اقدام پرنده به کندن پرهایش می‌گردد.

نکته‌ی مهم دیگری که در رابطه با نظافت پرهای مرغ عشق وجود دارد، این است که این پرنده به هنگام آراستن بال و پر خود، بدن خود را نیز تکان می‌دهد. این اتفاق می‌تواند موجب تشدید و بروز حساسیت در افراد مستعدِ آلرژی شود.

عطسه و سرفه

گاهی اوقات، مجرای بینی این پرندگان کوچک جثه مسدود شده و به منظور تمیز کردن آن عطسه می‌کنند. اگر این عطسه، به صورت پشت سرهم بوده و همراه با آبریزش، اسهال و بی‌حالی صورت گیرد، می‌تواند حاکی از سرما خوردن حیوان باشد. البته، مرغ‌های عشق، مستعد تقلید رفتارهای انسانی نیز می‌باشند و احتمال دارد تنها به این علت، اقدام به شبیه‌سازی سرفه و یا عطسه‌ی صاحب خود نمایند.

خمیازه

اگر چیزی در گوش مرغ عشق گیر کرده باشد و یا محیط زندگی او به خوبی نظافت نشود، احتمالا اقدام به خمیازه کشیدن می‌کند. این کار در بین این پرندگان به سرعت گسترش می‌یابد. زیرا، آن‌ها این کار را از یکدیگر تقلید می‌کنند.

گاز گرفتن و نوک زدن

یکی از رفتارهای ذاتی و طبیعی مرغ عشق، گاز گرفتن و یا نوک زدن می‌باشد. برخلاف تصور عام، اگر در این حالت فورا دست خود را بکشید، پرنده حس می‌کند شما این کار را تایید می‌کنید و رفته رفته تبدیل به یک عادت غلط در او می‌شود.

تولید مثل در پرنده مرغ عشق

مرغ عشق، از ۴ ماهگی تا ۴ سالگی قادر به تولید مثل می‌باشد. این پرنده در فصول بارندگی، تمایل بیشتری به تولید مثل دارد. زیرا، به صورت ذاتی و طبیعی آگاه است که برای رشد جوجه‌های خود، نیاز به آب دارد.

معمولا جفت ماده، برای ازدواج پرنده‌ای سختگیر و سرکش می‌باشد. از این رو توصیه می‌شود، زوج‌هایی از یک نژاد و هم سن را در یک قفس نگاه دارید؛ تا احتمال بروز نزاع در آن‌ها کمتر شود. مرغ ماده معمولا توانایی تولید ۴ تا ۸ عدد تخم را دارد و می‌بایست ۱۸ الی ۲۱ روز بر روی تخم‌های خود بخوابد. در این دوران، یک پرنده‌ی نرِ مسئولیت‌پذیر اقدام به نگهبانی از لانه می‌کند، برای پرنده‌ی ماده غذا می‌برد و در صورت نیاز به درون لانه رفته و آنجا را گرم می‌کند.

بعد از اینکه جوجه‌ها سر از تخم بیرون آوردند، تا یک ماه پدر و مادر از آن‌ها مراقبت می‌کنند و به آن‌ها غذا می‌دهند. در طول این یک ماه، ماده از اصولا از لانه خارج نمی‌شود، مگر برای موارد ضروری. در واقع این پرندگان، بسیار وسواس گونه و با دقت از فرزندان خود مراقبت می‌کنند. بعد از گذشت یک ماه، بال و پر جوجه‌ها کم کم رشد کرده و قادر به تشکیل یک زندگی مستقل می‌باشند. هنگامی که مرغ عشق جوان قدم در سن ۳ ماهگی می‌نهد، پرهای او ریخته و اندک اندک به یک پرنده‌ی بالغ و کامل تبدیل می‌شود و می‌تواند اقدام به جفت گیری کند.

دلایل نزاع میان مرغ عشق‌ها

همانطور که پیشتر نیز گفتیم مرغ عشق، به صورت ذاتی حیوانی پرخاشگر نیست. اما، گاهی اوقات این طوطی به مشکلاتی با جفت خود برمی خورد.

برای مثال، هنگامی که پرنده‌ی نر تمایل به جفت گیری دارد، می‌بایست پرنده‌ی ماده نیز این را بپذیرد. در صورتی که پرنده‌ی ماده آماده‌ی جفت گیری نباشد و پرنده‌ی نر اصرار بورزد، ماده عصبی شده و حتی اقدام به زدنِ مرغ نر می‌کند.

یکی از دلایل تمایل بیش از حد مرغ عشق نر برای جفت گیری، تغذیه‌ی او می‌باشد. برای نمونه، زمانی که پرنده‌ی ماده در دوران مراقبت از نوزادان خود می‌باشد، باید با خوراک‌های چرب و مقوی تغذیه شود. از این رو، اگر مرغ نر نیز از رژیم غذایی ماده تغذیه کند، دچار بحران جنسی شده و تمایل او برای ایجاد رابطه افزایش می‌یابد.

مشارکت پرنده‌ی نر برای مراقبت از جوجه ها، یک الزام اجتناب ناپذیر می‌باشد، تا بدین وسیله کلیه‌ی مسئولیت‌ها بر دوش پرنده‌ی ماده نباشد. اما، در صورتی که مرغ عشق ماده دست از اصرار برای جفت گیری نکشد، می‌بایست قفس او را جدا کنید. چرا که، در غیر این صورت، پرنده‌ی ماده، آنقدر پرنده‌ی نر را کتک می‌زند تا وی تلف شود و یا پرنده‌ی نر به خاطر مستیِ بیش از حد به جوجه‌ها و یا تخم‌ها آسیب وارد می‌کند! بنابراین، راهی جز جدا کردن قفس نمی‌ماند.

از دیگر دلایلی که مرغ‌های عشق بر سر آن دعوا می‌کنند، قلمرو، آب و غذا می‌باشد. بنابراین، در صورتی که از چند مرغ عشق در یک قفس نگهداری می‌نمایید، باید انتظار سلطه طلبی پرنده‌های بزرگتر را داشته باشید. از این روی، بهتر است یا قفس آن‌ها را مجزا کنید و یا به تعداد کافی برای آن‌ها نشیمنگاه قرار دهید.

سومین دلیل ناسازگاری بین این پرندگان، مربوط به عادات محیطی آن‌ها می‌باشد. از این روی، احتمال دارد شما مرغ‌های عشقی خریده باشید که هرگز به تاریکی عادت ندارند. بنابراین، زمانی که آن‌ها را در تاریکی مطلق قرار می‌دهید، دچار اضطراب شده و به شدت پرخاشگر می‌شوند. حتی، در مواردی اقدام به زدنِ یکدیگر می‌کنند. در نتیجه، بسیار حائز اهمیت می‌باشد که از فروشنده در رابطه با عادات رفتاری آن‌ها بپرسید.

مرغ عشق ها، به صورت طبیعی پرندگانی اجتماعی و خوش مشرب هستند و گاهی برخاشگریِ آن‌ها کاملا بدون علت و مربوط به تفاوت‌های شخصیتی آنان می‌باشد.

یکی از راه‌های فرونشاندن ناسازگاری و خشم یک جفت، قرار دادن قفس آن‌ها در کنار قفس یک زوج عاشق و مهربان می‌باشد. به این ترتیب، به دلیل برانگیخته شدن حس حسادت و پتانسیل آن‌ها در زمینه‌ی تقلید، آن‌ها نیز آرام شده و با هم سازگار می‌شوند. حتی این کار می‌تواند، اصول جفت گیری را نیز به آن‌ها آموزش دهد.

رژیم غذایی مرغ عشق

رژیم غذایی مرغ عشق، باید متنوع و مغذی باشد. تغذیه‌ی مناسب و مقوی، نقش اساسی در سلامت و افزایش طول عمر این پرنده دارد.

پلت، یکی از اصلی‌ترین پکیج‌های غذایی مرغ عشق می‌باشد، که مملو از مواد مورد نیاز این پرندگان بوده و یک گزینه‌ی ایده آل به شمار می‌آید. در نظر داشته باشید، پلت‌ها را از فروشگاه‌های معتبر خریداری نموده و فاقد رنگ مصنوعی، طعم دهنده و مواد نگهدارنده باشند. البته، علاوه بر پلت، این طوطی سانِ کوچک به مواد غذایی دیگری هم نیاز دارد.

سیب، انگور، جعفری، انبه، کدو، کدو تنبل، هویج، کلم بروکلی، سیب زمینی شیرین و اسفناج از جمله میوه و سبزیجاتی هستند که لازم است در رژیم غذایی این پرنده بگنجانید. اما، مراقب باشید تا طوطی در مصرف آن‌ها زیاده روی نکند.

می‌توان برخی غلات مفید را نیز به رژیم غذایی این پرنده اضافه نمود. کینوا، گندم، جو و برنج قهوه‌ای از غلات مورد علاقه‌ی این حیوان هستند. توصیه می‌شود، یک شب پیش از مصرف، غلات را خرد کرده و خیس کنید. از این رو، پرنده راحت می‌تواند آن‌ها را خورده و هضم کند.

و اما، برخی از خوراکی‌ها به شدت برای مرغ عشق مضر بوده و خطر مرگ او را در پی دارند. آووکادو، هسته و دانه‌ی میوه ها، سیر، قارچ، ریواس، شکلات، پیاز، لوبیای خام، مواد حاوی الکل، ساقه و برگ گوجه فرنگی از جمله این مواد بوده و هرگز نباید در اختیار پرنده قرار بگیرند.

سیستم گوارش و بدن مرغ عشق، درست مانند خود او ظریف و حساس است. در نتیجه، در صورتی که قصد اعمال تغییر در رژیم غذایی او را دارید، باید این کار را بسیار محتاطانه و آهسته در طی یک مدت زمان طولانی انجام دهید. به طوری که هربار، مقدار بسیار کمی از غذای جدید را جایگزین غذای قبلی نمایید، تا اندک اندک سیستم گوارش پرنده با آن آشنا شود.

هرگز از نظافت و تعویض ظرف آب این طوطی غافل نشوید. لازم است، تا به صورت روزانه سه الی چهار بار در ظرف او، آب تازه بریزید و در اختیارش قرار دهید. همچنین، هرگز از هیچ گونه مواد شوینده در پروسه‌ی نظافت ظرف آب بهره نبرید و توسط ترکیب آب و سرکه این کار را انجام دهید.

در صورتی که مرغ عشق شما، از خوردن غذا سر باز میزند، می‌توانید میوه و سبزیجات او را به قطعات کوچک تقسیم نموده، داخل یک ظرف بریزید و همراه با چند برگِ سبزیجات از قسمت بالای قفس او آویزان نمایید. چند روز این کار را تکرار نمایید؛ در نهایت پرنده غذایش را خواهد خورد.

از فاکتورهایی که اطلاعات خوبی از وضعیت غذاییِ پرنده به شما می‌دهد، غلظت مدفوع او می‌باشد. اگر مدفوع حیوان آبکی و رقیق باشد، بدین معناست که زیاد از حد مایعات مصرف نموده و یا در مصرف غذای تازه زیاده روی کرده است. اما، در صورتی که هیچ یک از این عوامل دخیل نبودند، می‌بایست پرنده را نزد دامپزشک ببرید.