طوطی ماکائو (آرا آرانا)

طوطی ماکائو، پرنده‌ای باهوش و رنگارنگ می‌باشد، که سالهاست به عنوان پرنده‌ی خانگی از آن نگهداری می‌شود. این طوطی، گونه‌های مختلفی دارد و به طور کلی به بازی و فعالیت‌های چالش برانگیز علاقه دارد. اگر قصد نگهداری این پرنده را دارید، باید قفسی مناسب برای او تهیه نمایید و ترجیحا تجربه‌ی نگهداری از پرندگان بزرگ را داشته باشید.

آشنایی با طوطی ماکائو

پت شاپ آتاپت: طوطی ماکائو، با نام علمی Ara ararauna، یک پرنده‌ی زیبا، باهوش و اجتماعی می‌باشد، که تحت عناوین macaw و یا آرا نیز شهرت دارد. خاستگاه این پرنده به جنگل‌های گرمسیر آمریکای جنوبی و آمریکای مرکزی بر می‌گردد. ماکائو، نسبت به دیگر گونه‌های خود، بسیار با احساس‌تر می‌باشد و می‌تواند رابطه‌ی خوبی با انسان‌ها برقرار کند. بنابراین، می‌توان آن را به عنوان یک پرنده‌ی خانگی نگهداری نمود. از طرفی، این پرنده یک طوطی کم حرف بوده و تنها در سنین پایین می‌توانید کلماتی را به او آموزش دهید.

طوطی ماکائو و یا همان طوطی آرا، جز پرندگان بزرگ جثه به شمار می‌آید و گونه‌های مختلفی دارد. بزرگترین طوطی ماکائو، ماکائو سنبلی می‌باشد، که در حدود یک الی دو کیلوگرم وزن دارد. همچنین، به راحتی می‌توانید این پرنده‌ی بازیگوش را بیرون از قفس و آزاد بگذارید، زیرا به ندرت اقدام به پرواز می‌کند. اگر قصد نگهداری از این طوطی جذاب و مهربان را دارید، می‌بایست در رابطه با عادات و سبک زندگی او آگاهی کسب نمایید. در این مقاله، ابعاد مختلف نگهداری از طوطی آرا را مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهیم. با ما همراه باشید.

انواع طوطی ماکائو

طوطی ماکائو، نیز همچون دیگر پرندگان دارای گونه‌های متعدد و مختلفی می‌باشد. معروف‌ترین گونه‌ی این پرنده، ماکائو آبی زرد می‌باشد. طول بدن این طوطی، به طور متوسط یک متر بوده و چهره برهنه و سفید رنگی دارد، که همین امر موجب متفاوت بودن آن نسبت به سایرین می‌شود. از دیگر انواع رسمیِ طوطی آرا می‌توان به ماکائو سبز بزرگ، سرخ دم بلند امریکایی، سنبلی، گلو آبی، پیشانی قرمز، بال آبی، شانه قرمز، سویر، قرمز و سبز، سر آبی، شکم قرمز، لیر، اسپیکس، نظامی و یقه زرد اشاره داشت.

و اما، طوطی ماکائو، انواع دیگری هم دارد، که از آن‌ها تحت عنوان غیر رسمی یاد می‌شود:

طوطی‌های ماکائو کوچک، که شامل گونه‌های Orthopsittaca، Diopsittaca و Primolius می‌باشند و طوطی‌های ماکائو بزرگ که شامل ماکائو آبی، اسپیکس، لیر، Anodorhynchus، Cyanopsia و Ara هستند. متاسفانه، برخی از این گونه‌های به طور جدی در خطر انقراض می‌باشند.

نکته‌ی حائز اهمیت برای نگهداری از این طوطی، این است که همه‌ی گونه‌های آن قابل حبس شدن در قفس نمی‌باشند. گونه‌های مناسب برای نگهداری خانگی این حیوان شامل: گونه‌ی معروف آبی زرد، ماکائو هان، بالدار سبز، سنبلی، سویر، نظامی و قرمز هستند.

خصوصیات اخلاقی طوطی ماکائو

طوطی ماکائو، پرنده‌ای بسیار دوست داشتنی و با محبت می‌باشد. به طوری که، در مدت زمان کوتاهی به صاحب خود وابسته شده و نیازمند محبت و توجه او خواهد بود. اگر این طوطی، مورد بی‌توجهی قرار بگیرد به شدت متاثر شده و با صاحب خود قهر می‌کند. در موارد حادتر، حتی احتمال ابتلا به افسردگی و کندن پرهایش نیز وجود دارد.

این پرنده، به صورت ذاتی روحیه‌ای تهاجمی دارد و بهترین راه برای تربیت اصولی او، این است که از سنین پایین و در دوران جوجگی تحت آموزش قرار بگیرد. در این صورت، می‌توان پرنده‌ای آرام داشت و رفتار او را کنترل نمود.

یکی از علایق این طوطی باهوش، بازی و چالش‌های فکری می‌باشد. همچنین، عاشق اسباب بازی‌هایی هستند که بتوانند آن‌ها را بجوند. از این رو، اسباب بازی‌های مختلفی برای این پرندگان طراحی و عرضه شده اند. به هنگام خرید این وسایل، از کیفیت آن‌ها اطمینان حاصل نمایید، تا پرنده دچار مشکلات احتمالی همچون خفگی نشود.

از دیگر خصوصیات طوطی آرا، می‌توان به صدای جیغ گوش خراش او اشاره داشت! این صدا می‌تواند باعث اعتراض و نارضایتی همسایگان گردد. بنابراین، اگر ساکن آپارتمان یا یک مجتمع می‌باشید، حتما پیش از اقدام به خرید طوطی آرا، این نکته را در نظر بگیرید.

اگر برای آموزش این پرنده، زمان بگذارید و او را از جوجگی نزد خود نگه دارید؛ با استفاده از توانایی تقلید صدای او می‌توانید کلماتی را به این پرنده بیاموزید. ابتدا با کلمات ساده و ابتدایی آغاز به آموزش نمایید. بعد از اینکه طوطی آرا، لغات را فرا گرفت با صدایی واضح و گویا آن‌ها را بازگو می‌کند. در این هنگام، تکه‌ای غذا به عنوان جایزه به او دهید، تا تشویق گردد.

آموزش طوطی آرا، باید با تمرین و تکرار روزانه همراه باشد. همچنین، صمیمیت و ملایمت در لحنِ گوینده نیز در سرعت یادگیری پرنده موثر است. البته، گاهی ناخواسته دیگر صداهایی همچون دزدگیر ماشین، زنگ تلفن و… را نیز تقلید می‌کند. اگر صبور باشید و به صورت مستمر با این طوطی تمرین کنید، کلمات و حتی جمله‌های بیشتری را می‌توانید به او بیاموزید.

یکی از سرگرمی‌های طوطی آرا، ترساندن افراد است. در واقع، ماکائوی بازیگوش، به سمت افراد پریده و از عکس العمل ترسیده‌ی آنان هیجان زده شده و لذت می‌برد! در نتیجه، اگر چنین رفتاری از او مشاهده کردید، تعجب نکنید.

قدرت طوطی ماکائو

طوطی ماکائو، پرنده‌ای لطیف و با احساس می‌باشد. علاوه بر این روحیه‌ی حساس، از قدرت بسیار بالایی نیز برخوردار است. به طوری که، اگر خشمگین و یا عصبی شود، می‌تواند از منقار قدرتمند خود به عنوان یک ابزار دفاعی بهره ببرد.

برای مثال، طوطی ماکائو سنبلی، که بزرگ جثه‌ترین گونه‌ی ماکائوها است، می‌تواند با استفاده از منقار خود پوست نارگیل را شکسته و از مغز این میوه تغذیه کند. به همین خاطر، توصیه می‌شود تنها اشخاصی اقدام به خرید و نگهداری این طوطی نمایند که تجربه‌ی نگهداری از پرندگان بزرگ جثه را دارند و با خصوصیات اخلاقی آن‌ها کاملا آشنا می‌باشند.

حتی گاهی اوقات، بی‌توجهی صاحب این پرنده نسبت به او، طوطی آرا را تبدیل به یک طوطی خرابکار می‌کند. به طوری که، احتمال دارد به منظور جلب توجه، شروع به آسیب رسان به وسایل با ارزش، چوبی و یا دیگر ابزار مورد علاقه‌ی صاحب خود نماید.

طول عمر طوطی ماکائو

طوطی ماکائو نیز، همچون دیگر حیوان‌ها طول عمر مشخصی دارد. این پرنده زیبا، به طور متوسط در طبیعت ۶۰ سال زندگی می‌کند. اما، این طول عمر در اسارت و با نگهداری مناسب و اصولی به ۸۰ تا ۱۰۰ سال نیز می‌رسد. چرا که، پرنده از خطرات طبیعت در امان بوده و می‌تواند با آرامش و مراقبت ویژه زندگی خود را سپری کند. در سال ۲۰۱۱، یکی از گونه‌های آبی زرد این طوطی، به سن ۱۱۲ سالگی رسید و این اتفاق نادر به شدت خبرساز شد.

از این رو، بسیار محتمل است تا صاحب طوطی آرا، قبل از پرنده‌ی خود دار فانی را ترک کند. این اتفاق تاثیرات خوشایندی بر روی پرنده ندارد و جدایی از صاحب خود، اتفاقی طاقت فرسا برای این طوطی خواهد بود.

رژیم غذایی طوطی ماکائو

طوطی‌های ماکائو، در طبیعت شب‌ها را به استراحت و خواب اختصاص می‌دهند و با طلوع آفتاب، به دنبال غذا می‌روند. گاهی این پرندگان، یک مسیر طولانی را برای غذا طی می‌کنند و به طور کلی، می‌توان آن‌ها را حیواناتی همه چیز خوار به شمار آورد.

انجیر، میوه، شهد گل، برگ، خرما و انواع بذرها خوراک‌های اصلی ماکائو در طبیعت می‌باشند. این طوطی سان، گاهی در طبیعت به خوردن ذرات خاک نیز می‌پردازد؛ چرا که، این کار هضم غذا را برای سیستم گوارش او سهولت می‌بخشد.

اما، در اسارت این پرندگان خوراک متفاوت‌تری دارند. پلت‌هایی مملو از مواد معدنی مورد نیاز بدن آن‌ها، طراحی شده است، که می‌توان برای تغذیه‌ی طوطی‌های ماکائو از آن‌ها بهره گرفت. اما، این پلت‌ها تنها قسمتی از رژیم غذایی این پرنده را تشکیل داده و از دادنِ دانه‌های تازه، انواع سبزی، نان حاوی سبوس، تکه‌هایی از پنیر، انواع مغز و آجیل به این پرنده، نباید غافل شد.

طوطی ماکائو، نسبت به دیگر طوطی ها، به میزان چربی بیشتری در غذای خود احتیاج دارد. در نتیجه، حتما می‌بایست ساعاتی از روز او را بیرون از قفس قرار داد، تا بتواند با جست وخیز و کمی پرواز این مقدار چربی را هضم کند.

در نظر داشته باشید، هیچ یک از خوراک‌های این پرنده نباید شامل مواد نگهدارنده، مواد طعم دهنده و اسانس باشند. برخی از مواد خوراکی نیز، سلامت این پرنده را به طور جدی در خطر می‌اندازند و هرگز نباید در رژیم غذایی طوطی آرا وجود داشته باشند. این مواد شامل: میوه‌ی آووکادو، هر نوع مشروبات و اغذیه‌ی الکلی، هسته‌ی هلو، هسته‌ی آلو، هسته‌ی گیلاس، سیر و پیاز (چه به صورت خام و چه به صورت پخته)، ریواس، انواع و اقسام شکلات و کاکائوها، برنج (خام و یا پخته)، لبنیات حاوی لاکتوز، کلیه‌ی خوراکی‌های حاوی نمک، قارچ و سیب زمینی می‌باشند.

نکته: تنها گاهی می‌توانید مقدار بسیار کمی ماست شیرین بر روی سیب این پرنده بریزید. این کار، باعث از بین رفتنِ برخی از ویروس‌های موجود در بدن طوطی می‌گردد. همچنین، توصیه می‌شود بجز هسته‌ی میوه‌های مذکور، اجازه ندهید ماکائو هسته‌ی دیگر میوه‌ها نیز بخورد. چرا که، احتمال خفگی و وجود سیانور در این هسته‌ها وجود دارد.

قفس مناسب برای طوطی ماکائو

همانطور که گفتیم، طوطی ماکائو جثه‌ی بزرگی دارد. به همین علت، نیاز به یک قفس بزرگ نیز دارد، تا بتواند به راحتی در آن جا به جا شده و بال‌هایش را باز کند. در غیر اینصورت، امکان شکستن بال و یا دم پرنده در حین جست و خیزِ او وجود دارد. همچنین، قفس کوچک پرنده را کلافه می‌کند و از رفتن به درون آن اجتناب خواهد نمود.

در صورتی که، قفس مناسب را برای این پرنده تهیه نمودید و باز هم از رفتن به داخل قفس سر باز زد؛ امکان دارد، به دلیل روحیه‌ی سرکش طوطی ماکائو باشد. از این رو، می‌توانید از ترفندهای مخصوصی بهره بگیرید تا طوطی به قفس خود علاقه‌مند گردد.

برای مثال، می‌توانید غذای او را در قفس جدید بگذارید و یا با قرار دادن اسباب بازی‌هایی توجه پرنده جلب نمایید. طوطی آرا، به اسباب بازی‌های پیچیده، تاب و نردبان علاقه‌ی ویژه‌ای دارد و بازی با این اقلام موجب افزایش فعالیت ذهنی او می‌گردد. در نتیجه، به سرعت برای بازی با این وسایل بی‌تاب شده و بعد از گذشت مدت زمانی نه چندان طولانی ترغیب به ورود و ماندن در قفس می‌گردد.

از مزایای بالا بردن سطح فعالیت ماکائو، می‌توان به جلوگیری از بروز اختلالات رفتاری مثل پرکنی، اشاره داشت. توجه داشته باشید، هنگامی که یک اسباب بازی جدید در قفس این پرنده قرار می‌دهید، باید شیوه‌ی بازیِ او با این ابزار را کنترل کنید، تا ناخواسته موجب آسیب به پرنده نشود.

تولید مثل طوطی ماکائو

طوطی‌های ماکائو، به طور معمول با گرم شدم هوا و آمدن فصل بهار، به صورت ذاتی شروع با ساخت لانه و فراهم آوردن شرایط مناسب برای جفت گیری می‌نمایند. هنگامی که این طوطی‌ها در طبیعت زندگی می‌کنند، لانه‌ی خود را با بهره گیری از الیاف لطیف و گیاهان نرم، بنا می‌کنند. اما، در اسارت، همان لانه‌ای که صاحب آن‌ها برایشان قرار داده است را انتخاب نموده و اقدام به جفت گیری می‌کنند.

به طور متوسط ماکائوها، یک مرتبه در سال جفت گیری کرده و ۳ الی ۴ عدد تخم تولید می‌کنند. تخم‌های این پرنده، بعد از گذشت ۲۵ تا ۲۸ روز بعد از خوابیدن پرنده‌ی ماده روی آن‌ها، کم کم شکسته شده و جوجه‌های ماکائو متولد می‌شوند. با گذشت سه ماه از تولد، بال و پر جوجه‌ها رشد نموده و قادر به پرواز خواهند بود.

به هنگامی که طوطی ماده روی تخم‌ها خوابیده است، طوطی نر از اطراف لانه حفاظت می‌کند و برای ماده غذا می‌آورد. همچنین، زوج‌های ماکائو، در صورت سازگار شدن، رابطه‌ی عاطفی بسیار خوبی با یکدیگر برقرار نموده و در مواقع عادی هم، غذای خود را با هم به اشتراک گذاشته و بال و پر یکدیگر را نظافت می‌کنند.

بیماری‌های رایج طوطی ماکائو

بیماری PDD :PDD با نام کامل Proventricular dilatation disease یک بیماری فوق العاده خطرناک می‌باشد، که منشا آن ویروسی بوده و جز بیماری‌های رایج در طوطی سانان، به خصوص طوطی‌های ماکائو به شمار می‌آید. محققان بر این باور هستند، که ویروس این بیماری، سیستم عصبی را فرا می‌گیرد و از این رو، موجب بروز عوارضی بسیار جدی می‌گردد. به طوری که، سیستم گوارش حیوان مختل شده، به شدت دچار کاهش وزن می‌شود و قادر به هضم غذای خود نمی‌باشد. در گذشته، طوطی سانان زیادی بر اثر این بیماری تلف می‌شدند و درمان آن غیرممکن بود. اما، امروز، با اقدام و تشخیص به موقع شانس زنده ماندن حیوان بیشتر شده است. بنابراین، اگر هر یک از علائم مذکور را در پرنده‌ی خود مشاهده کردید، فورا او را نزد دامپزشک ببرید. رادیولوژی و نمونه برداری از راه‌های تشخیص این بیماری هستند.

پرکنی: یکی از بیماری‌های رایج در پرندگان پرکنی می‌باشد. به خصوص طوطی ها، بیش از دیگر پرندگان در معرض ابتلا به این اختلال قرار دارند. شاید بتوان، بی‌توجهی به پرنده را مهمترین عامل این بیماری دانست. چرا که، سر منشا این معضل مربوط به اعصاب و روان می‌باشد و از آنجایی که، طوطی‌ها به خصوص طوطی ماکائو به شدت به صاحب خود وابسته می‌گردند، اندکی بی‌توجهی و یا خشونت روحیه‌ی آن‌ها را تحت تاثیر قرار داده و برهم می‌ریزد.

از دیگر عوامل بروز پرکنی، می‌توان به تلویزیون اشاره داشت. طوطی سانان، بسیار نسبت به امواج رادیویی حساس می‌باشند و در طولانی مدت تحت معضلات جدی عصبی قرار می‌گیرند. از این رو، هرگز برای ایجاد سرگرمی و یا هر دلیل دیگر، طوطی خود را نزدیک تلویزیون قرار ندهید و حتی، در نزدیکی او با موبایل صحبت نکنید.

طوطی ماکائو و دیگر طوطی سانان، نیاز دارند تا به طور متوسط ۱۲ ساعت در روز استراحت نمایند. این استراحت می‌بایست در اتاقی تاریک باشد و یا با یک پارچه‌ای قفس پرنده را بپوشانید. همانطور که بی‌خوابی، انسان‌ها را از پای در می‌آورد، برای این پرندگان نیز طاقت فرسا می‌باشد.

و در آخر، تغذیه ماکائوها می‌تواند آن‌ها را در معرض ابتلا به پرکنی قرار دهد. بنابراین، باید به رژیم غذایی این پرنده توجه ویژه‌ای داشت، تا دچار کمبود غذایی و یا سو تغذیه نگردد.

تب طوطی: تب طوطی نیز، یک بیماری شایع برای این پرنده می‌باشد، که منشا آن، یک باکتری خطرناک به اسم کلامیدیا پسیتاسی می‌باشد. اگر ماکائو، دچار کاهش اشتها، سرفه، لرزش، اسهال، اختلال تنفسی، ترشحات بینی و یا چشم شد؛ احتمال دارد تا دچار این بیماری شده باشد. متاسفانه این بیماری، بین حیوان و انسان مشترک بوده و می‌تواند به دیگر پرندگان و یا انسان‌های دور و بر طوطیِ بیمار انتقال یابد. از این رو، توصیه می‌شود محیط زندگی پرنده‌ی خود را همواره تمیز نگه دارید و به صورت مرتب طوطی را به چکاپ پزشکی ببرید. چرا که، در دوران نهفتگی این بیماری نیز، احتمال واگیر و انتقال آن بالا می‌باشد.

بیماری منقار و پر: بیماری منقار و پر، تحت عنوان ایدز پرنده، که به اسم اختصاری PBFD نیز شناخته می‌شود؛ یکی از خطرناکترین بیماری‌هایی می‌باشد، که سیستم ایمنی بدن پرندگان را تحت الشعاع قرار می‌دهد. کلیه‌ی طوطی سانان در خطر ابتلا به این معضل هستند و در گذشته هزاران طوطی آرا جان خود را بر اثر این بیماری از دست داده اند.

ویروس مربوط به به این بیماری، از طریق مدفوع، چینه دان، ترشح بینی و چشم پرنده، ظرف آب و غذا و حتی هوا منتقل می‌شود و به راحتی تکثیر می‌یابد. متاسفانه، دوره‌ی نهفتگی PBFD می‌تواند دو الی سه هفته باشد و یا سال‌ها ادامه یابد. در این دوران نیز احتمال واگیر آن همچنان پا برجا بوده و می‌تواند دیگر پرندگان را نیز آلوده نماید.

بیماری منقار و پر، در سه سطح مزمن، حاد و فوق حاد وجود دارد. سطح مزمن این بیماری، در سنین بالا بروز یافته و موجب سست شدن پرهای طوطی میگردد.

سطح حاد بیماری، متعلق به طوطی‌های جوان بوده و ریختن و از فرم خارج شدن پرهای پرنده را در پی دارد. حتی، گاهی محل جدا شدن پرها دچار خونریزی می‌گردد. و در سطح فوق حاد، PBFD جوجه‌ها را مورد حمله قرار داده و افسردگی، اسهال و استفراغ از علائم آن می‌باشند. در این سطح، گاهی طوطی بدون بروز هیچ نشانه‌ای میمیرد.

انتخاب طوطی ماکائو به عنوان پرنده‌ی خانگی

پیش از اقدام به خرید طوطی ماکائو و یا هر حیوان خانگی دیگری، می‌بایست همواره نقاط ضعف و نقاط قوت این تصمیم را مورد بررسی قرار دهید. چرا که، پرندگان و دیگر حیوانات دارای احساسات بوده و نگهداری از آن‌ها مسئولیت‌هایی را بر دوش صاحبانشان قرار می‌دهد.

در واقع طوطی ماکائو، پرنده‌ای بسیار سرگرم کننده و جذاب می‌باشد. اما، ابتدا باید شرایط زندگی و مالی خود را بررسی نمایید، تا ببینید آیا قادر به هزینه کردن برای تهیه قفس، غذا و دارو و درمان این پرنده هستید یا خیر. و از آن مهمتر، شما باید بتوانید ساعاتی از روز را به وقت گذرانی و توجه به این پرنده اختصاص دهید. در نتیجه، باید زمان کافی داشته باشید.

در صورتی که تشخیص دادید، تمام فاکتورهای لازم برای نگهداری از طوطی آرا را دارید، می‌توانید با مراجعه به فروشگاه‌های معتبر اقدام به خریداری این پرنده نموده و یک دوست مهربان و با محبت را با خود به منزل بیاورید.

نکات مهم در رابطه با طوطی ماکائو

• برای تعیین جنسیت طوطی ماکائو، نمی‌توانید روی تفاوت‌های ظاهری این پرنده حساب کنید. چرا که، ماکائوهای نر و ماده هردو از نظر ظاهری بسیار مشابه یکدیگر می‌باشند.
• برخی از گونه‌های طوطی آرا، یک بخش خالی در صورت خود دارند، که این قسمت در هنگام هیجان، ترس و یا احساساتی شدن به رنگِ صورتی تغییر می‌یابد.
• پرهای صورت هر یک از ماکائوها، همچون اثر انگشت، منحصر به فرد می‌باشد و بافت مخصوص به خود را دارد.
• قدمت نگهداری این پرنده‌ی زیبا، به صدها سال می‌رسد و از گذشته تا به امروز محبوبیت خود را حفظ نموده است.
• طول بدن کوچکترین طوطی‌های ماکائو، تنها ۳۰ سانتی متر می‌باشد و به عنوان ماکائوهای مینی شهرت دارند.
• برای آموزش به این طوطی ها، به زمان، صبر و حوصله‌ی زیادی نیاز دارید.
• برای نگهداری طوطی ماکائو، باید ماهانه مبلغ ثابتی را برای هزینه‌های او کنار بگذارید.